Nowy system rankingowy ICCF wdrożony
Kongres ICCF 2022 w Glasgow przyjął nowy system rankingowy oraz klasyfikacyjny ICCF (2022-050A Implementation of a Bespoke Rating System for ICCF). Ten system został opracowany przez jednego z czołowych światowych ekspertów w tej dziedzinie, profesora Marka Glickmana, i jest specjalnie zaprojektowany, aby odzwierciedlić rzeczywiste szanse na wygraną we współczesnych szachach korespondencyjnych, w których użycie potężnych silników znacznie zwiększyło liczbę remisów, zwłaszcza na wyższym szczeblu.
Główne założenia są przedstawione w propozycji kongresowej (wymienionej wyżej) a szczegóły w dokumencie udostępnionym przez profesora statystyki Marka Glickmana (Proposed ICCF Rating Algorithm).
Więcej informacji znajduje się w załącznikach nr 1 (ranking) i nr 2 (normy na tytuły) aktualnych Przepisów ICCF. W załączniku nr 1 znalazł się błąd i poprawka zostanie uwzględniona w przepisach na 2024 rok. Tymczasem skorygowany załącznik nr 1 można znaleźć tutaj.
Wdrożenie na serwerze ICCF było planowane w lutym lub marcu 2023 rok – dla listy rankingowej 2023/2, czyli dla partii zakończonych od 1 grudnia 2022. Jednak wystąpił drobny poślizg z wdrożeniem nowego systemu rankingowego i klasyfikacyjnego w związku z koniecznością przeprowadzenia wielu testów, o czym była inforacja we wpisie z dnia 10.02.2023 i dopiero teraz jest wdrażany zgodnie z informacją przedstawioną we wpisie z dnia 05.08.2023.
Kongres zdecydował również o opracowaniu przewodnika dla zawodników w sprawie nowego systemu rankingowego (2022-050C Player Guide for New Ratings Procedure). ICCF miesiąc temu wydało Przewodnik dla początkującego, napisany przez profesora Glickmana, opisujący nowy system w sposób przystępny dla zawodników (jest on dostępny również tutaj w j.angielskim). Postaram się go przetłumaczyć na język polski w miarę moich możliwości czasowych. [-> Jednak udało mi się wygospodarować trochę czasu i przetłumaczyć na j.polski, znajduje się we wpisie tutaj.]
Nowy system zasadniczo oblicza dwie wartości dla każdego zawodnika: ranking i RD (rating deviation – odchylenie rankingu, bardziej znane w statystyce jako odchylenie standardowe), które są aktualizowane w obliczeniach rankingowych po upływie okresu oceny rankingowej (w ICCF raz na kwartał).
Ta ostatnia wielkość mierzy niepewność rankingu. Im większe RD, tym ranking mniej wiarygodny jako miara siły zawodnika, i tym samym większe zmiany w rankingu. RD jest zazwyczaj duże, gdy zawodnik brał udział tylko w kilku ocenianych partiach lub gdy od ostatniej partii turniejowej upłynęło dużo czasu. RD jest małe, jeśli zawodnik rozegrał wiele partii podlegających ocenie rankingowej i gra często, więc jego ranking jest wiarygodną miarą jego umiejętności. RD może wahać się w granicach od 30 do 250 (Przepisy ICCF, załącznik nr 1, pkt.2 oraz pkt.5). RD powyżej 120 nie zwiększają się wraz z upływem czasu (Przepisy ICCF, załącznik nr 1, pkt.2.1.a.).
Ponadto wystarczający jest tylko jeden zestaw formuł, który reguluje aktualizacje rankingów, gdyż w nowym systemie nie ma potrzeby posiadania odrębnych formuł dla zawodników bez rankingu. Jednakże w mocy pozostaje kryterium minimum 30 zakończonych partii podlegających ocenie rankingowej, aby zawodnik znalazł się na liście rankingowej.
W nowym systemie z pewnością będą większe wahania rankingu (w górę lub w dół) w porównaniu do poprzedniego i trzeba się z tym oswoić. System wymaga jeszcze pewnej stabilizacji co potrwać może 1-2 lata.
Należy mieć na uwadze, że żaden system nie uchroni zawodnika przed spadkiem jego rankingu po słabszych wynikach w okresie oceny rankingowej. Niemniej jednak w dalszym ciągu brany jest pod uwagę korzystniejszy dla zawodnika ranking przeciwnika (startowy lub na bieżącej liście rankingowej w momencie zakończenia partii) zgodnie z załącznikiem nr 1 do Przepisów ICCF, pkt.1.4. Jest to spowodowane tym, że partia korespondencyjna może trwać nawet do kilku lat a ranking obu zawodników w tym czasie może zmienić się radykalnie.
Nowe wyliczenia norm na tytuły ICCF będą zastosowane we wszystkich turniejach rozpoczętych dopiero po dacie wprowadzenia nowego systemu na serwer, czyli zapewne od 01.10.2023.
Austin Lockwood, Dyrektor ICCF ds Obsługi (Services Director), poinformował, że po opublikowaniu listy rankingowej 2023/4 bazującej na nowym systemie ICCF otrzymuje dużą liczbę e-maili na temat tej zmiany. Jeśli ktoś przesłał jakieś pytania lub komentarze, prosi o cierpliwość, aż zespół będzie gotowy odpowiedzieć.
Wspomniany wcześniej „Przewodnik dla początkującego”, czy też dyskusja nad wcześniej wspomnianą propozycją kongresową, mogą być pomocne w zrozumieniu nowego systemu rankingowego.
===============
Szachy
Ukazała się już nowa lista rankingowa (Ratinglist 2023/4) dostępna na serwerze ICCF (jest to pierwsza lista rankingowa bazująca na nowym systemie rankingowym), która obowiązuje od 01.10.2023 do 31.12.2023. Będzie ona domyślną z chwilą jej obowiązywania (czyli od 01.10.2023). Bazuje ona na wynikach partii zakończonych w okresie od 01.05.2023 do 31.08.2023. Zawodnicy, którzy rozegrali ostatnią partię przed rokiem 2021 (więcej niż 2 lata kalendarzowe dla listy 2023 – Przepisy ICCF, Appx.2, pkt.2.10.) są pokazywani na tej liście jako nieaktywni. Jednakże zachowują oni swój ranking i będzie on ważny z chwilą ich powrotu do gry. W czołówce nastąpiła zasadnicza zmiana w tym roku w związku z powrotem do gry łotewskiej zawodniczki, GM Olita Rause, po 20 latach przerwy (w meczu Finlandia-Łotwa 2022).
GM Olita Rause (ur.21.11.1962) – łotewska zawodniczka, posiadająca w szachach bezpośrednich tytuł arcymistrzyni WGM FIDE od 1993 oraz tytuł mistrza międzynarodowego IM FIDE od 1995, jest pierwszą w historii i jedną z dwóch kobiet na świecie (obok Annemarie Burghoff), które otrzymały męski tytuł arcymistrza w szachach korespondencyjnych (tytuł został jej przyznany w 1999 roku). Zwyciężyła w 6 Pucharze Świata (1986-1999), organizowanym przez Polskę. Na liście rankingowej ICCF przez 5 lat (2000-2004) znajdowała się w pierwszej piątce, a w 2001 zajmowała 3. miejsce na świecie, za Gertem Timmermanem i Joopem van Oosteromem, a najwyższy ranking posiadała na liście 2003/2 wynoszący 2723.
Oto obecna czołówka:
| Lp | Tyt | Zawodnik | R | RD | Kraj | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | GM | Olita Rause | 2682 | 99 | Łotwa | |
| 2 | GM | Roman Chytilek | 2682 | 100 | Czechy | |
| 3 | GM | Ron Langeveld | 2660 | 100 | Holandia | 2-krotny Mistrz Świata (26.2010-2015, 31.2019-2022) |
| 4 | GM | Matthias Kribben | 2647 | 100 | Niemcy | |
| 5 | GM | Aleksandr Dronov | 2644 | 99 | ICCF | 3-krotny Mistrz Świata (22.2007-2010, 27.2011-2014, 29.2015-2018) |
| 6 | GM | David A. van der Hoeven | 2641 | 100 | Holandia |
W czołówce polskich zawodników nastąpiły zasadnicze zmiany. Oto obecna czołówka:
| Lp | Tyt | Zawodnik | R | RD | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | GM | Fabian Stanach | 2510 | 100 | Mistrz Świata – 31.MŚ 2019-2022 oraz zwycięzca 1 Pucharu Świata (szachy 960) 2011-2015 |
| 2 | GM | Rafael Pierzak | 2507 | 97 | Mistrz Polski (38.1995-1997) |
| 3 | SIM | Piotr Walczak | 2497 | 100 | srebrny medalista 55.MP (2012-2013) |
| 4 | IM | Adam Dźwikowski | 2485 | 100 |
Mistrz Polski (53.2010-2013) oraz brązowy medalista 1 Pucharu Świata (szachy 960) 2011-2015 |
| 5 | SIM | Wojciech Krzyżanowski | 2483 | 97 |
2-krotny Mistrz Polski (56.2013-2014 i 60.2017-2018) oraz srebrny medalista 21 Pucharu Świata (2015-2021) |
| 6 | SIM | Tadeusz Kubicki | 2474 | 94 |
brązowy medalista 58.MP (2015-2016) |
| 7 | SIM | Jędrzejowski, Maciej | 2471 | 94 | Mistrz Polski (41.1998-1999) |
===========
Szachy 960
Ranking dla szachów 960 został zaakceptowany na Kongresie ICCF 2013, który odbył się w Krakowie i wdrożony od 01.01.2014.
Lista rankingowa 2023/4 w szachy 960 obejmuje 169 zawodników (którzy rozegrali przynajmniej 30 partii), w tym 11 zawodników z Polski. Czołówka wygląda następująco:
| Lp | Tyt | Zawodnik | R | RD | Kraj |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | GM | Jan Židů | 2562 | 100 | CZE |
| 2 | IM | Paul Muljadi | 2551 | 98 | USA |
| 3 | GM | Aleksey Voll | 2525 | 97 | CFR |
| 4 | Rodrigo Roim Ferreira | 2522 | 99 | USA | |
| 5 | SIM | Dieter Kraft | 2508 | 98 | GER |
| 6 | SIM | Jean Banet | 2505 | 98 | FRA |
| 7 | SIM | Tjaart Offringa | 2504 | 97 | NED |
| 8 | SIM | John B. Claridge | 2504 | 100 | WLS |
| 9 | CCM | Evgeny Filin | 2501 | 100 | CFR |
Czołówka polskich zawodników przedstawia się następująco:
| Lp | Tyt | Zawodnik | R | RD |
|---|---|---|---|---|
| 1 | SIM | Wojciech Krzyżanowski | 2463 | 100 |
| 2 | CCM | Dariusz Frączek | 2458 | 96 |
| 3 | SIM | Mariusz Broniek | 2421 | 97 |
| 4 | CCM | Andrzej Sodomski | 2393 | 90 |
| 5 | CCM | Roman Kolanek | 2334 | 99 |
| 6 | IM | Andrzej Szczepaniak | 2310 | 93 |
| 7 | CCM | Adam Sazon | 2272 | 100 |
| 8 | CCM | Wiesław Krawczyk | 2265 | 99 |
====