Caissa – pochodzenie pojęcia bogini szachów

Caïssa – ilustracja do poematu W.Jonesa autorstwa Domenico Marii Fratty [fot.Wikipedia]

Sprawę przybliża nieco poniższy opis pochodzący z tomu 1 książki: SZACHY od A do Z, Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa 1986, Władysław Litmanowicz i Jerzy Giżycki.

Nazwy, a ściślej mówiąc imienia Caissa, użył po raz pierwszy sir W. Jones, sanskryptolog angielski. Napisał on w 1763 r. poemat pt. Caissa or the games of chess (Caissa czyli partia szachów). Poemat ten ukazał się drukiem po raz pierwszy w Oxfordzie w 1772 r.

Zawiera opis przebiegu partii, granej na Olimpie w obecności bogów i bogiń przez dwie nimfy oraz poetycki opis wszystkich figur szachowych. W czasie gry zjawia się przepiękna driada (nimfa, zamieszkująca w drzewach i opiekująca się nimi), Caissa, która swą urodą wzbudza ogólny zachwyt. Szczególnie przypada ona do gustu Marsowi. Dowiaduje się on od pięknej driady, jakie jest miejsce jej pobytu, po czym zaopatrzony w szachownicę, wysadzaną złotymi i srebrnymi płytkami, oraz w metalowe figury, udaje sie na podbój jej serca. Stanąwszy przed Caissą pokazuje jej szachownicę i ustawia figury. Caissa prosi Marsa o zapoznanie jej z przepisami tej pięknej gry. Zachwycona jest nie tylko grą, ale i młodzieńcem, pod którego postacią ukrywa się Mars. W momencie, gdy Mars przechodzi do ataku na wdzięki pięknej Caissy, autor dyskretnie przenosi akcję na Olimp, gdzie wciąż jeszcze toczy się partia szachów pomiędzy dwiema nimfami.

Trudne jest do ustalenia, kto po raz pierwszy użył imienia pięknej driady w znaczeniu przenośnym, kto i kiedy uznał Caissę za muzę szachów, boginię szachistów.

Comments are closed.